GIAI ĐOẠN 0: NHỮNG ĐIỀU MẸ CẦN BIẾT
NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN
BIẾT VỀ CHƯƠNG TRÌNH
TIẾNG VIỆT 1 -
CÔNG NGHỆ GIÁO DỤC
Phần 1.
Hệ thống Âm và Chữ trong chương trình TV1.CNGD:
è Chương trình Tiếng Việt 1.CNGD dạy HS 37 âm vị. Các âm vị
đó là: a, ă, â, b,
c, ch, d, đ, e, ê, g, gi, h, i, kh, l, m, n, ng, nh, o, ô, ơ, p, ph, r, s, t,
th, tr, u, ư, v, x, iê, uô, ươ. Bao gồm:
- 14 nguyên âm: 11 nguyên âm đơn (a, ă, â, e, ê, i,
o, ô, ơ, u, ư) và 3 nguyên âm đôi (iê, uô, ươ).
- 23 phụ âm đó là: b, c, ch, d, đ, g, kh, t, v, h, l, m, n, ng, nh, p, ph, s,
th, tr, x, gi, r.
è 37 âm vị trên được ghi
bằng 47 chữ, đó là 37 chữ ghi các âm vị nói trên và thêm 10 chữ nữa là: k, q, gh, y, ngh, ia, ya, yê, ua, ưa.
è
Các âm ch, nh, kh, ph, th, gh, ngh, gi là một âm chứ không phải là do nhiều âm ghép
lại.
Ví dụ: Chữ ghi âm /ch/: ch là do
nét cong trái, nét khuyết trên và nét móc hai đầu tạo thành, chứ không phải do
hai chữ /c/ và /h/ ghép lại.
Phần 2. Âm tiết:
- Mỗi tiếng trong tiếng Việt, đứng về mặt ngữ
âm chính là một âm tiết.
- Âm tiết tiếng Việt được thể hiện bằng lược đồ như sau:
Học sinh cần nắm chắc:
Tiếng đầy đủ
gồm có 3 phần: Phần đầu, phần vần, phần thanh.
Phần 3.
Các thành tố cấu tạo âm tiết:
3.1. Thanh điệu: Tiếng Việt
có:
è6 thanh điệu:
-
Thanh không
dấu (thanh ngang)
-
Thanh huyền
-
Thanh hỏi
-
Thanh ngã
-
Thanh sắc
-
Thanh nặng.
è5 dấu thanh: dấu sắc, dấu huyền, dấu hỏi, dấu ngã, dấu nặng.
3.2. Âm đầu:
Các âm vị đảm nhiệm thành phần âm đầu của âm
tiết tiếng Việt bao giờ cũng là các phụ âm: có 23 âm vị phụ âm đầu
Gồm: b, c (k, q), d, đ, g (gh), h, l, m, n, p, r, s, t, v, ch, nh, tr, gi, ng
(ngh), ph, kh, th, x.
Lưu ý: Số lượng chữ viết
nhiều hơn số lượng âm vị do có âm vị được ghi bằng 2, 3 chữ cái. VD: âm /c/ có 3 cách
viết là c, k, q
3.3. Âm đệm:
Trong tiếng Việt, âm vị
bán nguyên âm môi /-w-/ đóng vai trò âm đệm. Âm vị này được ghi bằng
2 con chữ: u, o
- Ghi bằng con chữ “u”:
+ Trước
nguyên âm hẹp, hơi hẹp: VD: huy, huế,…
+ Sau phụ
âm /c/: VD: qua, quê, quân.
- Ghi bằng con chữ “o”:
Trước nguyên âm rộng,
hơi rộng. VD: hoa, hoe, …
